Türkiye ve Dünyanın İşgücü Analizi

Türkiye ve dünyada en önemli ekonomik-toplumsal sorunlardan biri ‘genç işsizliği’ Dünya Nüfus Vakfı 2105 yılına girerken dünya nüfusunun ulaştığı son aktüel rakamları açıkladı. Vakıf, dünya nüfusunun geçe...

Türkiye ve dünyada en önemli ekonomik-toplumsal sorunlardan biri ‘genç işsizliği’

Dünya Nüfus Vakfı 2105 yılına girerken dünya nüfusunun ulaştığı son aktüel rakamları açıkladı. Vakıf, dünya nüfusunun geçen yıla oranda 80 milyon kişi arttığını, 2015 yılına girerken 7 milyar 284 milyon 283 bin kişiye ulaştığını açıkladı.

Dünyanın 100 kişilik bir köy olarak ele alındığı zaman bu köyde 15 Afrikalı, 60 Asyalı ve 10 Avrupalı ve 15 Amerikalılardan oluştuğu bildirildi. Bu günkü doğum oranları dikkate alındığında ise, 2050 yılında 134’e yükselen dünya nüfusunda, Afrikalılar 33’e, Asyalılar 73’e, Avrupalılar yaşlı 10’a ve Amerikalıların ise 18’ e ulaşacağı kaydedildi. Öte yandan Afrika’da nüfus artışının 2050 yılına kadar yüzde 15’ten yüzde 25’e çıkacağını ifade edildi.

Birleşmiş Milletler (BM) Nüfus Fonu’nun (UFPA) raporunda ise, günümüzde hayatta olan genç nüfusun daha önce hiç olmadığı kadar artarak 1.8 milyara ulaştığı belirtildi.

500 milyondan fazla genç, günde 2 doların altında hayatta kalmaya çalışmaktadır; bazıları ise böylesi bir yoksulluktan belki hiç çıkamayacaktır. Yoksul ülkelerdeki gençler, giderek derinleşen dijital uçurumdan dolayı, modern ekonomilerde iş yapabilmek için gerekli teknolojik imkanların dışına itilmektedir.

Dünyada özellikle genç işsizliği 2008 yılındaki krizle birlikte çok ciddi artış göstermiştir. Özellikle Euro Bölgesi’nde başta İtalya, İspanya ve Yunanistan olmak üzere genç işsizlik oranları yüksek rakamlara ulaşmıştır. AB genelinde kriz öncesi 2007 yılında yüzde 15,7 olan genç işsizlik oranı, 2009’da yüzde 20,1; 2013 yılında ise yüzde 23,5 olarak gerçekleşti. Genç işsizlik kriz öncesi eski oranına indirilemedi.

Uluslararası topluluk, itibaren devreye girecek olan küresel sürdürülebilir kalkınma gündeminin temelinde insan hakları, eşitlik ve sürdürülebilirlik olmasına karar vermiştir.

2015’te 10 yaşında olan bir genç, sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin bir sonraki kuşağı için belirlenen hedef yılda yani 2030’da 25 yaşında olacaktır. Bugünden hedeflerini yüksek tutan ülkeler bu gencin geleceğini; hakların kullanıldığı, vaatlerin ve potansiyellerin gerçekleştiği daha parlak bir geleceğe dönüştürecektir.

TÜRKİYE’NİN İSTİHDAM YAPISI

Gelişmekte olan bir ülke Türkiye’de sektörlerin bölgelere dengesiz dağılımı istihdama da aynen yansımaktadır.

Hizmet sektörünün en yoğun olduğu bölgeler istihdamın sağlandığı yerlerdir. İşgücünün ağırlıklı olarak İstanbul, Doğu Marmara ve Ege bölgelerinde yoğunlaştığı görülmektedir. Buna karşılık Kuzeydoğu Anadolu, Ortadoğu Anadolu, Doğu Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ise, işgücünün ekonomik gelişmişlik olgusuna paralel bir şekilde gerilediği gözlenmektedir. Ayrıca bölgesel istihdam oranları eğitim düzeyi açısından da farklılıklar göstermektedir. Gelişmişlik düzeyi ile eğitimin istihdam üzerindeki etkisi açık bir ilişki vardır. Görece daha sanayileşmiş veya ekonomik olarak gelişmiş bölgelerde lise altı eğitim gerilerken, lise ve üniversite istihdamı genişlemektedir. Düşük eğitimli istihdamın daha yoğun olduğu bölgeler, ulusal milli gelire katkısı en düşük olan coğrafi bölgelerdir.

Ekonomik gelişme olmasına karşın ulusal ekonominin istihdam yaratma kapasitesi aynı ölçüde genişleyememiştir. Bu olgu özellikle 2008 yılındaki küresel kriz dolayısıyla da işsizlik sorununun genişlemesine neden olmuştur. Ekonomik gelişme ve işgücü arasındaki boşluk işgücüne katılım oranını düşürmüştür.

Türkiye’de toplam 24,6 milyon istihdamın 3,6 milyonu gençlerden oluşuyor iken toplam 2,4 milyon işsizin 756 bini genç işsizlerden oluşuyor. İşsizlik oranlarına bakıldığında ise genç işsizlik oranının genel işsizlik oranından ortalama 8 puan fazla olduğu görülüyor.

İstihdam Azaldı, İşsizlik Arttı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2014 yılı Temmuz ayı hanehalkı işgücü istatistiklerine göre, Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2014 yılı Temmuz döneminde 2 milyon 867 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise yüzde 9,8 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 8,8 kadınlarda ise yüzde 12 oldu. Aynı dönemde; tarım dışı işsizlik oranı yüzde 12 olarak tahmin edildi. 15-24 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı yüzde 18,2 iken,15-64 yaş grubunda bu oran yüzde 10 olarak gerçekleşti.

Temmuz 2014 döneminde 15 ve daha yukarı yaştaki istihdam edilenlerin sayısı, 26 milyon 410 bin kişi, istihdam oranı ise yüzde 46,3 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 65,9, kadınlarda ise yüzde 27,2 olarak gerçekleşti.

TÜRKİYE ve DÜNYADA SON DURUM

ManpowerGroup’un Ocak ve Mart 2015 tarihleri arasındaki istihdam piyasası faaliyetini ölçmek amacıyla 42 ülke ve bölgeden 65.000’den fazla işverenle ile görüşerek gerçekleştirdiği periyodik araştırmaya göre önümüzdeki dönemde işe alımlarda önemli bir değişiklik beklenmiyor.

Tüm işverenlere şu soru yöneltildi: “İçinde bulunduğumuz çeyrek yıl ile karşılaştırdığınızda Mart 2015’in sonuna kadar olan üç aylık dönemde iş yerinizdeki toplam istihdamın nasıl değişeceğini öngörüyorsunuz?”

Tahminler, üç ay önceye veya geçen yılın aynı dönemine kıyasla, küresel istihdam piyasası genelinde işe alım hızında ciddi bir değişiklik olmayacağını gösteriyor. İstihdam seviyesinin dört ülke hariç tüm ülkelerde değişen oranlarda büyümesi beklenirken, işe alım faaliyetinde geniş kapsamlı bir ivme olduğuna dair çok az kanıt mevcut. Aksine görünüm, önceki çeyreklerle benzer kalmaya devam ediyor. Hem ABD hem de İngiltere’deki işveren güveni aşamalı olarak iyileşmeye devam ediyor. Çin ve Brezilya’daki işe alım planları olumlu kalmaya devam ederken, bir zamanlar her iki istihdam piyasasını tanımlayan güçlü hızlanma artık daha mütevazı seviyelere gerilemiş durumda. Üç ay önce olumsuz olarak ifade edilen Görünümlerin tekrar olumluya dönmesi ile İrlanda ve İspanya’daki işe alım hızı yeniden ivme kazanıyor.

Dünya genelindeki 42 ülke ve bölgenin 38’indeki işverenler, olumlu birinci çeyrek işe alım planları bildiriyor. 2014 dördüncü çeyrek ve 2014 birinci çeyrek araştırmalarıyla karşılaştırıldığında Görünümler genelde daha güçlü; önceki çeyrekle kıyaslandığında tahminler 22 ülkede iyileşirken yalnızca 12 ülkede geriliyor ve önceki yılın aynı dönemine göre 24 ülkede iyileşirken, 13 ülkede geriliyor. Ocak-Mart dönemi için işe alım güveni Hindistan, Tayvan ve Yeni Zelanda’da bir kez daha en güçlü durumda. En zayıf ve tek olumsuz tahmin Finlandiya, İtalya, Hollanda ve İsviçre’deki işverenler tarafından bildiriliyor.