1 Kasım’da Seçimin Sonucunu Belirleyecek Kritik İller

Bazı seçim bölgelerindeki küçük oy değişimleri partilerin çıkaracakları milletvekili sayıları üzerinde ciddi etkiye sahip New York merkezli Türkiye Araştırmaları Enstitüsü (RIT Research Institute on Turkey) 7 Haziran seçim...

Bazı seçim bölgelerindeki küçük oy değişimleri partilerin çıkaracakları milletvekili sayıları üzerinde ciddi etkiye sahip

New York merkezli Türkiye Araştırmaları Enstitüsü (RIT Research Institute on Turkey) 7 Haziran seçim sonuçlarından yola çıkarak seçim simülasyonlarıyla hangi seçim bölgelerinin hangi partiler için kritik öneme sahip olduğunu gösteren bir araştırma yayınladı.

Onur Altındağ ve Bert M. Azizoğlu tarafından hazırlanan araştırmada, erken seçim sonuçlarının meclis aritmetiğini ne oranda değiştirebileceğinin yanıtları bulunmaya çalışıldı.

Ortaya çıkan sonuçlar, özellikle Karadeniz bölgesinde en küçük oy değişimlerinin bile AKP ve MHP’nin milletvekili sayılarını önemli bir biçimde etkileyeceğini gösteriyor. Bu rekabet, son dönemde iki parti arasındaki milliyetçilik yarışının da arka planını oluşturabilir.

Simülasyon modeli ve varsayımlar

Öncelikle 7 Haziran seçimlerindeki katılım oranlarının ve toplam oy sayılarının değişmediği varsayılıyor. Her seçim bölgesi için, partilerin oy sayılarındaki marjinal artış ya da azalışın hangi seviyeye ulaştığında milletvekili sayısını değiştirdiğini tespit ediliyor. Katılım oranı sabit olduğu için, simülasyonda her partiye eklenen marjinal oy diğer partilerden geçiş yapmak durumunda.

Oy geçişleriyle ilgili iki basit varsayımda bulunuluyor:

1. AKP-CHP ve MHP-HDP arasında oy geçişi yok.

2. Diğer partiler arasındaki oy geçişleri ise partilerin o seçim bölgesinde ne kadar güçlü olduğu ile doğru orantılı. Örneğin, Van’da AKP’nin bir milletvekili var. Bir tane daha çıkarabilmesi için en az 3800 oya ihtiyacı var. Van’da HDP çok güçlü olduğu için, 3800 oyun büyük çoğunluğunun HDP’den AKP’ye geçmesi halinde AKP’nin ikinci milletvekilini çıkaracağı öngörülüyor. Bu senaryonun detaylı sonuçlarını burada bulabilirsiniz.

Oy geçişlerini modellemek yerine partilerin varolan oylarına ekleme yaparken diğer partilerin oy sayılarının değişmediğini varsayılan bir senaryo da simüle edildi. Milletvekili el değişimleri için rakamlar her parti için artsa da karşılaştırmalar niteliksel olarak çok benzer. Oy geçişlerinin daha makul bir senaryo olduğunu düşünüldüğü için sadece ilk model yorumlandı. Alternatif senaryodan çıkan sonuçlara da buradan ulaşabilirsiniz.

Simülasyonlara ait aşağıda derlenen sonuçları incelerken önemli bir olguya dikkat çekmek gerekiyor: Bir milletvekilliği koltuğunun el değiştirebilmesi için gerekli olan oy sayısını bire bir bu değişimin gerçekleşme ihtimali olarak okumamak gerekli. Bazı illerde çok sayıda oy başka partilere kolaylıkla geçerken bazı illerde az sayıda oyun parti değiştirmesi ihtimaller dahilinde olmayabilir.

Risk haritaları

Yukarıda özetlenen simülasyonları kullanarak parlamentodaki mevcut dört parti için her seçim bölgesinden çıkarılan milletvekili sayılarının değişmesi için gerekli minimum oy sayısı belirlendi ve bunlar da bir risk haritasında görselleştirildi. Kırmızı renkler partilerin milletvekili kaybetmeye, yeşil renkler ise ek bir milletvekili kazanmaya sayıca yakın olduğu illeri gösteriyor. Renkler koyulaştıkça o ilde partiler bir milletvekili kazanmaya ya da kaybetmeye yaklaşıyor.

Risk haritalarında göze çarpan ilk bulgu, CHP ve MHP’nin Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun büyük çoğunluğunda diğer iki partiyle herhangi bir rekabet içerisinde olmayışı. Karadeniz’de AKP ve MHP arasında kıyasıya bir çekişme söz konusu. Ege Bölge’sinde Aydın ve MHP-AKP yarışının olduğu Balıkesir dışında milletvekili dağılımlarında bir farklılık oluşması beklenmiyor. İstanbul 3. bölgede AKP’nin milletvekili sayısını artırması muhtemel. Ankara ikinci bölgede ise hem CHP hem de AKP’nin MHP karşısında bir milletvekili kaybetme şansı yüksek. İç Anadolu’da ve Akdeniz’de Burdur ve Sivas dışında ciddi bir rekabet görülmüyor. Marmara bölgesinde milletvekili dağılımının değişmesi en muhtemel şehirler İstanbul ile birlikte İzmit ve Kırklareli. Bu bölgede en büyük çekişme yine AKP ve MHP arasında.

kaynak: milliyet

AKP’nin MHP ile sandalye rekabeti parti siyasetini tayin ediyor

7 Haziran seçimleri AKP’nin mecliste mutlak çoğunluğu kaybetmesine neden oldu. Bu birinci derecede HDP’nin 12 Eylül döneminin mirası yüzde 10 barajını aşmasıyla gerçekleşti. AKP’nin buna cevabı milliyetçi söylem ve güvenlikçi politikalara yönelmek oldu. Seçim simülasyonları bu politik tercihin MHP ile yaşanan yerel rekabetle yakından ilintili olduğunu gösteriyor. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da HDP karşısında yaşanan hezimetin kısa süre içerisinde tekrar yapılacak bir seçimde geriye çevrilmesi olası değildi. MHP’ye kaptırılan milletvekillerinin ise stratejik bir seçim kampanyası ile geri kazanılması mümkün görülmüşe benziyor.

Aşağıdaki grafiklerde partiler için en kritik 10 seçim bölgesi sıralandı. AKP ve MHP’nin ucu ucuna kazanma ve kaybetme ihtimali olan seçim bölgelerinin tamamen örtüştüğünü görmek mümkün. Bu da yukarıdaki öngörüyü doğrular nitelikte. AKP’nin seçim stratejisini özellikle Karadeniz’de yerel milliyetçilik üzerinden kurgulayacağını ve muhafazakar söylemin tonunu artıracağını öngörmek zor değil. Seçmenin buna cevabını tahmin etmekse zor. Bütün kurumsal ve iktisadi göstergelerin olumsuz seyrettiği bir yerde iktidar partisinin oy kaybetmesi beklenir. Fakat siyasi rekabet eksikliği nedeniyle sağ seçmenin hükümet kurma ihtimali bulunan tek partiye yönelme ihtimali, özellikle bu kadar küçük oynamaların büyük etkileri hesaba katıldığında, göz ardı edilmemeli.