Dijital Dünya, Kağıttan Medyayı Yutacak mı?

Yazan: Kamil Eryazar Çoktandır yazılı basında eski heyecan kalmadı… Artık haberler, bırakın gazeteleri, haber kanallarını, hatta haber portallarını, önce Twitter’la birlikte, akıllı cep telefonları ve mini tablet bilgisayarlara düşüyor. Haberler, yazılı basının tekelinden...

Yazan: Kamil Eryazar

Çoktandır yazılı basında eski heyecan kalmadı… Artık haberler, bırakın gazeteleri, haber kanallarını, hatta haber portallarını, önce Twitter’la birlikte, akıllı cep telefonları ve mini tablet bilgisayarlara düşüyor. Haberler, yazılı basının tekelinden çıkınca, geriye ne kalıyor? Köşe yazıları. E onlar da zaten internette yayınlanıyor!

Üstelik, geleneksel basılı medya, televizyonlar ve radyolar, dijital haber portalları da artık sosyal medyayı hem haber kaynağı, hem de kendi haberlerini ‘pazarlamak’ için kullanıyorlar.

Basılı gazetelerin yazı işleri ile aynı gazetenin internetteki haber portalının editörleri arasında adı konulmamış gizliden bir rekabet yaşanıyor.

Eski gazeteci ağabeylerimizin anılarından biliyoruz. Ankara ve diğer Anadolu kentlerindeki gazete büroları postanenin yakınında olurmuş. Postanenin yanında da gazetecilerin takıldıkları koltuk meyhaneleri. Haberini geçmek için postaneye ‘yıldırım’ telefon yazdırır, çıkmasını beklerken de bu meyhanelerde ayaküstü demlenirlermiş.

Bugünkü HD video ve fotoğraf çekip, 3G bağlantısıyla anında gönderebilen aklı cep telefonlarını düşündüğümüzde, rahatlıkla “nereden nereye” nostaljisi yapabiliriz.

Önceki yıllardaki Anadolu Ajansı’nın ‘flaş haber’ geçtiğinde zil çalarak uyaran telekslerinin yerini, flash, gif animasyon uygulamaları eşliğinde sunulan “son dakika”lar aldılar.

‘Seluloz’ Basın, ‘Silikon’ Basına Karşı!

Geleneksel basılı medyanın, dijital gazetecilik ve internet haberciliğini ilk başlarda nasıl anlayamadığı, üstelik yanlış anladığına ilişkin somut bir örneği, Akşam Gazetesi yazarı Yurtsan Atakan’ın 20 Nisan 2011 tarihinde anılarını aktardığı yazısında görebiliriz:

“İnternet’in ilk yıllarında da, internet yayıncılığını kağıda basılı gazetenin yansıması sananlar çoğunluktaydı. Gazetelerin internet siteleri, birebir gazetedeki haberlerin internet’e aktarılmasından oluşurdu. Hatta hiç unutmam, Star gazetesi ilk çıktığı gün Genel Yayın Yönetmeni Fatih Çekirge yanına çağırıp, gazeteyle aynı gün yayına soktuğumuz stargazete.com’u gazeteden farklı olduğu için eleştirmiş, ‘Neden gazetenin birebir görüntüsünü yayınlamıyorsunuz’ demişti.

Aradan yıllar geçti. Çağın gerisinde kalmaya başlayan hurriyet.com.tr’ye çeki düzen vermek için yapılan arama toplantısında hurriyet.com.tr’nin eksiğinin karaktersiz olması olduğunu, basılı gazeteden ayrışması gerektiğini söylediğimde, Ertuğrul Özkök şiddetle karşı çıkmış, gazetenin karakteri neyse internet sitesinin karakterinin de o olması gerektiğini savunmuştu. Vuslat Doğan, Özkök’ü dinlemeyip, hurriyet.com.tr’nin ona karakterini verecek güçlü bir yayın yönetmenine ihtiyacı olduğu tezime hak verince de, kaderin tecellisine bakın ki hurriyet.com.tr’ye karakter kazandırma görevine beş yıl önce ‘internet sitesi tıpkı gazete gibi olmalı’ diyen Fatih Çekirge getirilmişti.”

Geleneksel-endüstriyel medyanın yılların birikim ve deneyimi ile oluşturulan altyapı olanakları, dijital medyaya göre çok daha fazladır. Ancak bu konudaki üstünlük avantajını çok iyi değerlendirebildiği de söylenemez.

Teknoloji Okur-Yazarlığı ve ‘e-yetenek’ Gerekiyor

Edebi sözcük işçiliği ve harf ustalığının geçerli olduğu geleneksel medya ve basılı gazetelerde şimdi bile dinozorların egemenliği var. Ancak her horoz kendi çöplüğünde ötermiş! Plazalarda oturup ahkam kesen, eski kuşak ‘karton kafalı ağabeylerimizin’ , hiç kusura bakmasınlar ama dijital ortamdaki ‘sokak gazetecileri’ karşısında fazla şansları yok! Çünkü internet ortamında gazetecilik yapabilmek için, aynı zamanda teknoloji okur-yazarlığı ve dijital ‘e-yetenek’ de gerekiyor. Dolayısıyla dijital gazeteciler daha genç bir kuşaktan oluşuyor.

Türkiye’de çok satan gazetelerin tirajları ile internetteki haber portallarının izleyici sayısı arasında bir paralellik bulunuyor. Ancak bu büyük medya kuruluşları, dijital gazetecilik ve internet haberciliğinde “etkinlik” bakımından çok gerilerdeler.

Örneğin ilk olarak Haberturk.com’un açtığı kulvarda koşan Gazeteport.com.tr, Ensonhaber.com, T24.com.tr gibi haber portalları, bugün çok satan ve çok tıklanan gazetelere göre bu alanda daha başarılı konumdadırlar. Demek ki “dijital gazetecilik / internet haberciliği” daha başka bir şey!

Geleneksel medyanın Cüneyt Özdemir, Ahmet Hakan, Enver Aysever gibi bazı genç programcı ve yazarları dijital teknolojiye de uyum sağlayarak, sosyal medyada yıldızı parlamış blog ve tweet yazarlarıyla rekabet etmeye çalışırken, dijital teknolojiye uyum sağlayamayan nispeten yaşlı basılı gazete yazarları ise eski etkinliklerini giderek yitirmeye başlamışlardır.

Devam Edecek…