Kötü bir yıl, buruk bir yılbaşı, 2016 ve gelecek kaygısı

KAMİL ERYAZAR Küresel terör korkusu ve ekonomik krize bir de olağandışı hava koşulları eklenince, uzun yıllar sonra tüm dünyada ilk kez yılbaşı kutlamaları çok sönük geçiyor. 2015 zaten daha yılın ilk günlerinde kötü başlamı�...

KAMİL ERYAZAR

Küresel terör korkusu ve ekonomik krize bir de olağandışı hava koşulları eklenince, uzun yıllar sonra tüm dünyada ilk kez yılbaşı kutlamaları çok sönük geçiyor.

2015 zaten daha yılın ilk günlerinde kötü başlamıştı. 7 Ocak’ta Paris’te mizah dergisi Charlie Hebdo’ya silahlı saldırı düzenleyen teröristler 11 kişiyi katletmişlerdi.

Tarihin en büyük kitlesel terör saldırıları, Türkiye ve dünyada ne yazık ki yıl boyunca da sürdü. Yüzlerce insan yaşamını yitirdi, binlercesi de yaralandı ve sakat kaldı.

Terör saldırılarından dünyada en çok etkilenen ülkelerin arasında Türkiye ilk sıralarda yer alıyor. 2015 yılında iki büyük kitlesel katliam yaşandı ve bu yıla damgasını vurdu.

Tarihin en büyük kitlesel terör katliamları yaşandı

20 Temmuz’da Şanlıurfa’nın Suruç ilçesinde düzenlenen bombalı intihar saldırısında çoğu genç üniversite öğrencisi 34 kişi öldü, 100'den fazla kişi yaralandı. Saldırı, Kobani’ye yardım götürmek üzere çeşitli illerden gelen ESP’nin gençlik kolu SGDF üyesi 300 kadar kişinin Amara Kültür Merkezi bahçesinde basın açıklaması yaptıkları sırada gerçekleşti. Canlı bombanın IŞİD ile ilişkisi olan Şeyh Abdurrahman Alagöz olduğu belirlendi. SGDF, her yaz düzenlediği gençlik kampı yerine bu yıl "Kobanê'yi birlikte inşa edelim" adı ile başlattığı yardım kampanyasında topladığı daha çok çocuklara yönelik yardım malzemelerini Kobani’ye götürecekti. SGDF Eş Başkanı Oğuz Yüzgeç, kalacakları bir haftalık süre boyunca sağlık hizmetleri, hatıra ormanı ve çocuk parkı yapacaklarını söylemişti.

Suruç katliamının acıları henüz çok tazeyken ve yaraları bile sarılmamışken iki buçuk ay sonra bu kez Ankara’da Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük kitlesel katliamı gerçekleştirildi.

10 Ekim'de DİSK, KESK, Türk Tabipleri Birliği, TMMOB, HDP ve pek çok sivil toplum örgütünün katılımıyla gerçekleştirilmesi planlanan Barış Mitingi de yine canlı bomba intihar saldırısıyla kana bulandı. Daha mitingin yapılacağı alana yürüyüş başlamadan önce Tren Garı kavşağında, 3 saniye arayla 2 patlama meydana geldi. 107 kişi yaşamını yitirdi, 500’den fazla kişi de yaralandı. Saldırıyı iki canlı bombanın gerçekleştirdiği belirlendi. IŞİD bağlantılı canlı bombalardan birinin Suruç bombacısının ağabeyi Yunus Emre Alagöz, diğerinin de Ömer Deniz Dündar olduğu açıklandı.

Halkını, yurdunu, insanları, çocukları çok seven, barış isteyen ve onca olumsuzluğa, yoksulluğa karşın hayata bağlılıklarını, yaşama sevinçlerini hiç yitirmeyen, pırıl pırıl aydınlık yüzlü gencecik insanlardı. Ülkemizin geleceği, geleceğimizin güvencesiydiler. Türkiye’nin dört bir yanından türkülerle halaylarla, güle oynaya yola çıkmışlardı. Tıpkı iki buçuk ay önce Kobani’deki savaş mağduru çocuklara yardım götürmek isterken Suruç’ta alçakça katledilen arkadaşları gibi… Hayatlarının baharında yaşam doluydular… İnsanlık ve demokrasi takvimine kapkara bir gün olarak geçecek, Cumhuriyet tarihinin en büyük, en kanlı terör saldırısının kurbanı oldular.

Güneydoğu kan ağlıyor

Yılsonuna doğru Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bazı il ve ilçelerde uygulanmaya başlayan sokağa çıkma yasakları ve yaşanan şiddetli çatışmalar sonucu bölge halkı çok zor koşullar altında yaşamaya çalışıyor.

Sivil can kayıpları ve yaralanmaların yanı sıra çocuklar okula gidemiyor, sağlık hizmetleri verilemiyor. Günlerce süren sokağa çıkma yasaklarında insanlar evlerinde aç susuz kalıyorlar. Esnaf kan ağlıyor. Çözüm sürecinde biraz canlanan bölge ekonomisi son 3 ayda yeniden çökme noktasına geldi.

Yüz binlerce insan Diyarbakır Sur, Şırnak, Cizre, Silopi ve çatışmaların devam ettiği diğer ilçelerdeki evlerini, işlerini terk edip göç etmek zorunda kaldılar.

Dünya terör tehdidi altında

Ankara katliamından bir ay sonra, önce Lübnan'ın başkenti Beyrut’ta daha sonra Fransa’nın başkenti Paris’te ve hemen ardından da Mali’nin başkenti Bamako’da düzenlenen bombalı ve silahlı saldırılarda 200 kişi yaşamını yitirdi. Yüzlerce kişi de yaralandı ve yine sakat kaldı.

Mısır’dan, Rusya'nın St. Petersburg kentine gitmek üzere havalanan Kogalymavia Havayolları'na ait Airbus A-321 tipi yolcu uçağının yine IŞİD’in üstlendiği bombalı saldırı ile düşürülmesi sonucu da 224 yolcu ve mürettebat yaşamını yitirdi.

Suriye’de 5 yıldır bitmeyen iç savaş ve İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki en büyük göç dalgası

Suriye’de 2011 yılında başlayan ve halen devam eden iç savaş, 300 bin cana mal olurken, başta Türkiye olmak üzere bölgedeki ülkelerin yanı sıra tüm dünyayı da etkiledi. Irak ve Suriye’deki yönetim boşluğundan yararlanarak güçlenen radikal dinci terör örgütleri tüm dünyayı tehdit eder hale geldiler.

BM verilerine göre, son 5 yılda Suriye’deki iç savaş nedeniyle ülkesinden kaçan Suriyelilerin sayısı, 8 milyona yaklaştı. Bunların 2,5 milyona yakın bölümü de Türkiye’de bulunuyor.

Türkiye’deki zorlu yaşam koşulları ve belirsiz gelecek nedeniyle, bu insanların büyük çoğunluğu da umut yolculuğunun ölüm yolculuğuna dönüşeceğini bile bile Avrupa’da yaşam hayaliyle, insan kaçakçılarının insafsızlığına yenik düşerek, basit botlarla Ege ve Akdeniz’e açılmaya başladılar. Binlerce insan gecenin karanlığında bu denizlerin soğuk sularında kayboldu, boğuldu.

Cansız bedeni kıyıya vuran 2 yaşındaki minik Aylan Kurdi ise bu insanların simgesi oldu. DHA muhabiri Nilüfer Demir’in çektiği yürek burkan o fotoğraf, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki en büyük insan çaresizliği ve göçüne duyarsız olan dünyayı etkiledi. Savaşta harabeye dönen Kobani’de umutla başlayıp Bodrum’da ölümle sona eren ve dünyadaki herkesi insanlığından utandıran, sığınılamamış kısa bir yaşamın dramatik öyküsü 2015’in en talihsiz olayıydı. Dünyada “yılın haber fotoğrafı” seçildi.

Dünyanın farklı bölgelerinde yaşanan siyasi krizler ve çatışmalar nedeniyle 38 milyon kişi başka bir ülkeye kaçmak zorunda kaldı. Bu İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra yaşanan en büyük kürsel göç anlamına geliyor. New York, Londra ve Pekin kentlerinin nüfuslarının toplamı kadar olan zorunlu iç göç mağdurlarının üçte birine yakını (11 milyon insan) geçen yıl yerlerinden edildi. Cenevre'deki Ülke İçinde Yerinden Edilme İzleme Merkezi (IDMC), her gün ortalama 30 bin insanın evini bırakıp kaçmak zorunda kaldığını kaydetti.

‘Geçim’ seçime kurban edildi, her şey ertelendi, ekonomi durdu

Türkiye tarihinde ilk kez, 7 Haziran Genel Seçimleri’nden 5 ay sonra, 1 Kasım Pazar günü yeniden erken genel seçime gidildi. Aradaki 5 aylık sürede ülke ‘geçici hükümet’ ile yönetildi. Üst üste yapılan bu seçimler doğal olarak ekonomiyi de olumsuz etkiledi ve çarklar durma noktasına geldi. 1 Kasım Pazar günü yapılan erken seçimin, ekonomistlerin yaptıkları hesaplamalara göre, ekonomiye doğrudan ve dolaylı yollarla getirdiği yük 1,5 – 2 milyar lirayı buldu.

Seçimlerden sonra, Türkiye’nin hava sahasını ihlal eden Rusya’ya ait SU-24 savaş uçağını düşürmesinin ardından iki ülke arasında yaşanan askeri ve siyasi gerilim ekonomiye de yansıyınca yılın son günlerinde işler daha da zorlaştı. Türkiye doğalgaz ihtiyacının önemli kısmını Rusya'dan karşılıyor. İhracatta Almanya'dan sonra en büyük ikinci pazar. Türk müteahhitlerin en fazla iş yaptığı ülke de yine Rusya. Rusya’nın yaptırımlarıyla başlayan ekonomik krizin etkileri, ilk olarak turizmde daha sonra da tüm ticari ilişkilerde görülmeye başlandı.

Gazetecilik, yazarlık gittikçe daha da zorlaşıyor

2015, düşünce ve basın özgürlüğü açısından da şanssız bir yıldı. Uluslararası gazetecilik kuruluşları, Türkiye’nin notunu sürekli düşürüyorlar. Son olarak, Cumhuriyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar ve Ankara Temsilcisi Erdem Gül’ün yayınladıkları haber nedeniyle tutuklanmaları bile bu yılın hafızalarda kötü anımsanması için yeterli bir neden olacak.

Havası bile sorunlu bir yıl!

Bu yıl sadece Türkiye’ye değil Avrupa’ya da henüz kış gelmedi. Yaklaşık iki aydır Türkiye ve Orta Avrupa yüksek basıncın etkisi altında. Hava sıcaklıkları mevsim normallerinin üzerinde, ağaçlar çiçek açmaya başladı. Kurak bir kış yaşanıyor. Kuraklığın yanı sıra hava kalitesi de çok düştü, hava kirliliği sağlığı tehdit edecek düzeyde arttı. Küresel ısınma ilk kez bu kadar somut hissediliyor.

Uzmanlar 2015 yılının tarihin en sıcak yıllarından biri olduğunu açıklarken, büyük olasılıkla Aralık’ın sonuna doğru kiraz ağaçlarının çiçek açacağını tahmin edememişti.

Karlı yılbaşı manzaraları kartpostallarda kaldı. Almanya, İsviçre ve Fransa başta olmak üzere Avrupa ülkelerinin birçoğunda Noel tatilini kayak tesislerinde geçirmek isteyenler hayal kırıklığı yaşıyor. Kar seviyesinin umulanın altında olması ve hava sıcaklığının mevsim normallerinin bir hayli üzerinde seyretmesi bu tesislerde rezervasyon iptallerine neden oluyor. Kışın kar görüntülerinin yaşandığı ve ortalama sıcaklıkların hep sıfırın altında ölçüldüğü Rusya’nın başkenti Moskova’da da durum farklı değil. Moskovalılar belki de hayatlarında ilk kez karsız yeni yıla girecekler.

Avrupa’ya terör uyarısı

Yazıyı tamamlamak üzereyken, ajanslar “flaş” koduyla bir son dakika haberi geçmeye başladılar.

Avusturya polisi, yılbaşına kadar Avrupa başkentlerinde 'terör saldırısı' olabileceği uyarısı aldıklarını açıklamış. Viyana polisinden yapılan açıklamada, uyarının, ismi verilmeyen "dost" istihbarat servisinden geldiği belirtiliyor. Uyarıya göre, yılbaşından önce Avrupa başkentlerinde muhtemel bir ‘terör saldırısı’ düzenlenebilir.

Reuters, uyarının, alışveriş merkezleri, etkinlikler ve kalabalık bölgelerde bombalı veya silahlı saldırı şeklinde gerçekleştirilebileceği yönünde olduğunu duyurdu. Benzer istihbaratın bütün Avrupa başkentlerine gönderildiği belirtildi.

Viyana polisi, bazı potansiyel saldırganların isimlerinin belirlendiğini, ancak şimdiye kadar yapılan incelemelerde somut bir sonuca ulaşılmadığı ifade etti. Artırılan güvenlik önlemleri konusunda halktan kendilerine yardımcı olmaları istendi.

Bitse de kurtulsak!

Aynen bu moddayız! Daha fazla üzmeden, zarar ziyan vermeden, sessiz sedasız çekip gitsin artık.

Yılbaşına ve yeni yıla sayılı saatler kala kimsede heyecan coşku falan yok, çünkü hiç kimse de eski keyifler yok. Anlaşılan çok yordu bizi bu yıl.

2015 sanırım tarihe hatırlanmak istenilmeyen kayıp bir yıl olarak geçecek.

Umudumuz? Var! Çünkü umutsuz yaşanmaz! Her şeye karşın yeni bir yıl yepyeni umutlar demektir. En azından gelen gideni aratmasın. Öyle bir ruh haline geldik ki artık ona bile razıyız.

2016, her şeyin gönlünüzce olacağı, yüzünüzden gülümseme, gözlerinizden yaşama sevinci pırıltısının hiç eksik olmayacağı güzel bir yıl olsun.

Mutlu yıllar!