Teknoloji

ABD hükümetinden teknoloji devlerine ‘tekelciliği kötüye kullanma’ soruşturması

ABD hükümeti, Amazon, Apple, Facebook ve Google’ın çok büyük pazar güçlerini kötüye kullanıp kullanmadıklarını araştırmak için hazırlanıyor. Kaynaklar, Reuters’e verdiği demeçte, dünyanın en büyük şirketlerinden bazıları için eşi görülmemiş, geniş çaplı bir so...

ABD’deki antitröst yasalarını uygulayan Federal Ticaret Komisyonu (FTC) ve Adalet Bakanlığı, FTC’nin gözetiminde, Amazon, Facebook, Apple ve Google hakkında soruşturma başlattı.

Yargı yetkisi belirlendiğinde bir sonraki adım olarak iki federal kurum, resmi soruşturma açıp açmamaya karar verecekler. Sonuçların hızlı olması muhtemel değildir. Google’ın bir önceki FTC soruşturmasının iki yıldan uzun sürdüğü göz önünde bulundurulduğunda, bunun da sonuçlanmasının uzun süreceği tahmin ediliyor.

Araştırma ve inceleme, bu dev teknoloji şirketlerinin ABD’de ve dünyadaki rakiplerinin, tüketici gruplarının, firmaların çok fazla güce sahip olmaları ve kullanıcılara ve iş rakiplerine zarar vermesi yönündeki endişelerden kaynaklanıyor.

Olayın duyulmasının ardından, Facebook Inc’in hisseleri Pazartesi günü % 7.5 düşerken, Google’ın sahibi Alphabet Inc’in hisselerindeki düşüş de % 6’dan fazla oldu. Amazon.com Inc hisseleri% 4,6 düştü ve Apple Inc % 1 düştü.

ADALET BAKANLIĞI VE FTC GENELLİKLE SORUŞTURMALARI TARTIŞMAZ

ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya şirketlerinin ve Google’ın daha yakın bir incelemesini isteyerek, muhafazakar sesleri çevrimiçi olarak hiçbir kanıt sunmadan suçladı.

Amazon’u ABD Posta Servisi’nden yararlanmak için, delil olmadan defalarca eleştirdi. Trump, sık sık Trump’ı eleştiren bir gazete olan Washington Post’un sahibi olan Amazon’un Genel Müdürü Jeff Bezos’u hedef aldı.

YASALAR AĞIR

Senato’daki hem Cumhuriyetçi hem de Demokrat Parti grup başkanları, büyük teknoloji firmalarının potansiyel soruşturmasını memnuniyetle karşıladı.

Senato Yargı Komitesi Başkanı bir Cumhuriyetçi olan Lindsey Graham, Reuters’e, Google ve Facebook gibi şirketlerin iş modelinin incelenmesi gerektiğini söyledi. “Çok fazla gücü var ve çok da düzensiz” dedi. Başka bir Cumhuriyetçi Senatör Marsha Blackburn, panelin “daha derin dalış” dediği şeyi büyük teknoloji şirketlerine yapacağını söyledi.

Pazartesi günü ABD’li uygulayıcıların, şirketlerin haberi hakkında ellerini sıkmaktan daha fazlasını yapmak zorunda olduklarını söyleyen Demokrat Senatör Richard Blumenthal de tartıştı.

Connecticut senatörü Twitter’da “Yırtıcı güçleri sıkı ve katı soruşturma ve antitröst eylemi talep ediyor” dedi.

Ayrıca, Temsilciler Meclisi Adliye Komitesi de, hem Cumhuriyetçiler hem de Demokratlar tarafından teknoloji devlerinin gücü ile ilgili endişelerini dile getiren dijital pazarlarda rekabet konusundaki kendi soruşturmasını başlattılar.

Cuma günü yaptığı açıklamada, Adalet Bakanlığı’nın Google’ı araştırmak için dünyanın en büyük çevrimiçi reklam platformunun küçük rekabetçileri sıkmak için boyutlarını kullanıp adil rekabet sağlamak için tasarlanan yasaları ihlal edip etmediğini belirlemek için temel attığını belirtti.

Şirket, Pazartesi günü yorum yapmaktan kaçındı. Washington Post Cumartesi günü, Amazon’un herhangi bir soruşturmada FTC’nin görevi altına gireceğini bildirdi. Amazon Pazartesi günü yorum yapmayı reddetti.

Konuyla ilgili bilgi veren kişiler ne Adalet Bakanlığı ne de FTC’nin Google veya Amazon’la herhangi bir sondalar hakkında temasa geçmediğini ve şirket yöneticilerinin hangi sorunların düzenleyicilerin gözden geçirdiğini bilmediğini söylüyor.

Apple ve Facebook Pazartesi günü yorum yapma talebine hemen cevap vermedi.

MEVZUAT YAZISI

Yüzlerce milyar dolar değerindeki dört teknoloji şirketi, dünyadaki düzenleyicilerden ve milletvekillerinden incelemeler yaparken, ABD Adalet Bakanlığı veya FTC’nin neye odaklanmak istediği belli değildi.

Dünyanın en büyük çevrimiçi perakendecisi olan Amazon, web sitesinde üçüncü taraf satıcılara yönelmekle eleştirildi. Reklamın Amazon tarafından birinci taraf ve özel etiket satışlarıyla rekabet edebilmesi için reklamını ödemesi gerekiyordu. Milletvekilleri, Amazon’un düşük fiyatlarının, çoğu rekabet edemedikleri için kapanmış olan tuğla ve harç perakendecilere de zarar verdiğini savundu.

Apple, Avrupa Birliği’nin Apple’ın uygulama indirmeleri üzerindeki gücünü kötüye kullandığı akışlı müzik sağlayıcısı Spotify Technology SA tarafından yapılan bir şikayet soruşturmasına konu oldu. 2014 yılında iPhone yapımcısı, e-kitapların fiyatını yükseltmek için yayıncılarla yaptığı iddiasıyla bir Adalet Bakanlığı davası açtı.

FTC, şuanda feshedilmiş İngiliz siyasi danışmanlık firması Cambridge Analytica ile Facebook’un 87 milyon kullanıcısına ait veri paylaşımını araştırıyor. Facebook, Nisan ayında, düzenleyici tarafından 5 milyar dolara kadar para cezası verilmesi beklendiğini söyledi.

Bir zamanlar Instagram ve WhatsApp’a rakip olan ve günde 1,5 milyardan fazla kullanıcısı olan Facebook, birçok ülkede çok büyük bir etkiye sahip ve yanıltıcı paylaşımlara ve ‘sahte haberler’ adlı hizmete izin verdikleri için eleştiriliyor.

Google, şu anda bir fiil olacak kadar baskın hale gelen web arama servisinin, rakiplerine göre kendi ürünlerine yönelttiği suçlamaları ile karşı karşıya kaldı.

FTC, 2013 yılında Google’a bir soruşturma yaptı ve azarladı. Şirket, 2006’dan 2016’ya kadar arama reklamcılığı brokerliği alanındaki yasadışı uygulamalara odaklanan bir davada, en son Mart ayında 1,5 milyar Avro (1.7 milyar $) tutarında Avrupa Birliği’nin rekabet düzenleyicisi tarafından defalarca para cezasına çarptırıldı.

Yasal uzmanlar, ABD düzenleyicilerinin teknoloji devlerini parçalama girişiminde bulunmadığını söyledi.

Standard Oil ve AT&T en büyük örneklerden iki tanesi olmakla birlikte, bir şirketten ayrılma ancak duyulmamış olmaları nadirdir. ABD antitröst sondaları daha sık olarak belirli iş uygulamalarını değiştirme anlaşmasıyla sonuçlanır.

(Reuters)