Dünyanın En Büyük Zeytin Gen Bankası İzmir’de Kuruluyor

Dünyada sadece İspanya ve Fas’ta bulunan zeytin gen bankalarının üçüncüsü Türkiye’de kuruluyor. Zeytincilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü’nün, İzmir’in Kemalpaşa ilçesindeki araştırma sahasında 26 hektar üzerine kurulacak zeytin koleksiyonu, dünyanın bütün zeyti...

Dünyada sadece İspanya ve Fas’ta bulunan zeytin gen bankalarının üçüncüsü Türkiye’de kuruluyor.

Zeytincilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü’nün, İzmir’in Kemalpaşa ilçesindeki araştırma sahasında 26 hektar üzerine kurulacak zeytin koleksiyonu, dünyanın bütün zeytin çeşitlerini bir arada bulunduracak.

Dünya gen bankası niteliği taşıyacak koleksiyon, ıslah ve genetik çalışmalarına, yeni çeşitler geliştirilmesine de önemli katkılar sağlayacak. Türkiye’ye zeytincilikte uluslararası bir merkez konumu kazandıracak. Uluslararası Zeytin Konseyi’ne üye ülkeler, zeytin fidelerini Haziran 2013 itibarıyla İzmir’deki istasyona göndermeye başladı. İlk etapta İtalya, Fas ve Arnavutluk’tan 84 çeşit geldi. 2015 yılına kadar devam edecek proje kapsamında, dünyada bulunan 1.200 zeytin türünün 1.000’inin toplanması hedefleniyor.

Zeytincilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü, zeytin gen bankası kurulmasıyla ilgili olarak merkezi Madrid’de bulunan Uluslararası Zeytin Konseyi (UZK) tarafından yayınlanan hibe çağrısına başvurdu. Kurum, diğer adaylar Mısır, Ürdün, İran ve Suriye’yi geride bırakarak projeyi uygulamaya hak kazandı. Projenin hayata geçirilmesi için 9 Ekim 2012’de UZK ve Zeytincilik Araştırma İstasyonu arasında protokol imzalandı. Projenin toplam bütçesi olan 700 bin Euro’nun 652 binini Türkiye verecek, 48 bini UZK’den hibe olarak alınacak. Ayrıca Türkiye, altyapı ve diğer çalışmalar için 1,8 milyon lira kaynak ayıracak. Ekim 2015’te tamamlanacak gen bankasının, Mart 2016’da açılması planlanıyor. Projeyle zeytin gen kaynaklarının gelecek nesiller için koruma altına alınması, zeytinciliğin sürdürülebilirliğinin sağlanması, değişen iklim ve çevre şartlarına daha uygun çeşitler geliştirilebilmesi amaçlanıyor. Gen bankasının aynı zamanda Ar-Ge projeleriyle bilim dünyasına da hizmet etmesi düşünülüyor. İlk ikisi İspanya Cordoba ve Fas Marakeş’te oluşturulan koleksiyonların devamı niteliğindeki gen bankası, dünyadaki zeytin çeşitlerini Doğu Akdeniz havzasında farklı bir ekolojide koruma altına almayı hedefliyor. Bugün 33 ülkede üretilen zeytinlerin yüzde 97’si, Akdeniz havzasındaki 16 ülke tarafından yetiştiriliyor. Türkiye, 170 milyon adede dayanan zeytin ağacı varlığıyla dünya üretiminde İspanya ve İtalya’nın ardından üçüncü sırada yer alıyor.

İzmir Zeytincilik Araştırma İstasyonu Zeytin Gen Bankası Projesi Sorumlusu Dr. Melek Gürbüz, Türkiye’nin bilgi birikimi ve altyapısı sayesinde rakiplerini geride bırakarak projeyi kazandığını söyledi. Zeytin çeşitlerinin istasyona gelmeye başladığını, şimdiye kadar İtalya, Arnavutluk ve Fas’tan 84 çeşit geldiğini vurgulayan Gürbüz, “Diğerleri de parti parti gelecek. Yaklaşık 400 çeşide sahip İtalya’nın Fas’a gönderdiği türlerin tamamı İzmir’e de getirilecek.” dedi.

Kaynak: Zaman