Dijital Devrimin Yeni Evresi: Kod’lanmış Yaşam

KAMİL ERYAZAR İnsanları robotlaştırmak için internet, akıllı telefonlar ve sosyal medya yetmedi, sıra giyilebilir teknolojiye geldi! Akıllı telefon, tablet ve mini notebook’lar ile yaygınlaşan mobil internet kullanımına giyilebilir teknoloji (wearable technology) ürünleri de katı...

KAMİL ERYAZAR

İnsanları robotlaştırmak için internet, akıllı telefonlar ve sosyal medya yetmedi, sıra giyilebilir teknolojiye geldi!

Akıllı telefon, tablet ve mini notebook’lar ile yaygınlaşan mobil internet kullanımına giyilebilir teknoloji (wearable technology) ürünleri de katılmaya başladı.

Akıllı gözlük, saat, bileklik, kolye, küpe, çorap, gömlek, ayakkabı ve ‘nesnelerin interneti’ küçük ev aletleri gibi giyilebilir teknolojinin ürün çeşitliliği her geçen gün artıyor. Gözlük, saat, bileklik dışında ürünlerin büyük çoğunluğu henüz piyasaya sunulmadı.

Dünyada 2018 yılı sonunda 112 milyon adet giyilebilir teknoloji ürünü, 2015 sonunda ise 50 milyar bağlantılı cihaz sayısına ulaşılması bekleniyor.

Tüm teknoloji devi markalar bu ürünlere büyük yatırımlar yapıyorlar. Giyilebilir teknolojilerin önümüzdeki dönemin ”The Next Big Thing” i olacağı yönündeki öngörüler, tüm firmaları bu tarz ürünler üretme çabası içine sokuyor. Yatırımlar kapsamında da her gün yeni bir marka-teknoloji satın alma haberi geliyor.

Google Glass’ın piyasaya sürülmesiyle bu süreç daha da hızlandı.

Google, Microsoft, Apple, Facebook, Intel, LG, Samsung, HTC gibi teknoloji devleri, giyilebilir teknoloji ürünlerine yatırım yapan markaların başında geliyorlar.

Akıllı teknolojiler sardı dört bir yanımızı…

Vücudun hemen her yerini kaplamak üzere geliştirilen giyilebilir teknoloji ürünleri, insanlığın sosyal, kültürel ve fiziki yaşamını da değiştiriyor. Fiyatlarının ucuzlaması ve kullanımlarının basitleşmesiyle yaygınlaşan ürünler, bir yandan hayatı kolaylaştırırken, diğer yandan da insanları ‘robotlaştırıyor’.

Bu ‘akıllı teknoloji’ ürünleri, toplumsal kimliğin ve kültürün merkezi haline gelmeye başlayınca, yaşam biçimleri ve alışkanlıkları da değişiyor. Dünya ve yaşam artık ‘kod’lardan oluşuyor. İnsan hayatındaki her şey kod’lanarak yazılıyor. İnsanların araçları kontrol etmeleri gerekirken, araçlar insanları kontrol etmeye ve yönlendirmeye başladılar. Böylece insanlar, geliştirdikleri teknolojinin esiri oldular.

Giyilebilir teknoloji ürünleri ile birlikte dünya dev bir dijital açıkhava gözetimevine dönüşüyor. Üstelik modern çağın insanları para vererek satın aldıkları bu yeni ‘dijital kelepçelerle’ tutsaklığı gönüllü kabul ediyorlar. Özel yaşamın gizliliği ise, insanlık tarihinde özlenen bir nostalji olarak yer almaya başlıyor.

Kullanıcı hakkında birçok veriyi kayıt altına alan giyilebilir mini bilgisayarların (wearable computing) kullanımı yaygınlaştıkça, özel hayatın gizliliği de ortadan kalkacak. Saldırı ve tehditlerle karşılaşılması kaçınılmaz olacak. Bu teknolojiyi geliştiren firmaların, bu süreçte güçlü şifreleme teknolojileri ve kimlik doğrulama yöntemlerine önem vermeleri gerekiyor.

Gizlilik ve güvenlik açıkları her yeni teknolojide karşımıza çıkıyor. Giyilebilir teknolojide de şimdiden gizli kameraya alınmak, habersiz çekilen fotoğraflar gibi çeşitli ‘mahremiyet’ sorunları yaşanmaya başladı. Dolayısıyla Google Glass’ın kullanımı daha şimdiden bazı mekanlarda yasaklanmaya başladı bile. Yasaklanmayan mekanlarda da, bu ürünü kullanan kişilerin davranışları kaba bulunup eleştiriliyor ve ‘gösteriş budalası’ olarak nitelenip dışlanıyorlar.

Sonuç olarak, dijital teknoloji uygulamalarının bu son evresinde, insan hak ve özgürlüklerinin bir kez daha gözden geçirilmesi gerekiyor.