Dijitalleşen dünyada küresel veri savaşlarına farklı bir bakış

KAMİL ERYAZAR Uluslararası ticari rekabet artık veri toplama ve satma savaşlarına dönüşmüş durumda. Mevcut yasalar ve hukuk sistemi ise baş döndüren dijitalleşmenin hızına yetişemeyip yetersiz kalmaya başladılar. Üretimden hizmet sektörüne, bili�...

KAMİL ERYAZAR

Uluslararası ticari rekabet artık veri toplama ve satma savaşlarına dönüşmüş durumda. Mevcut yasalar ve hukuk sistemi ise baş döndüren dijitalleşmenin hızına yetişemeyip yetersiz kalmaya başladılar.

Üretimden hizmet sektörüne, bilişimden otomotiv, inşaat, finans, tekstil ve gıdaya kadar akılınıza gelebilecek her alandaki yeni ticari projeler, kullanıcı verileri ile geri dönen müşteri deneyimi bilgileriyle planlanıp pazarlanıyor. Bu yüzden de “büyük veri” dünyadaki en değerli ticari olgu haline geldi.

Teknolojinin hızla gelişmesiyle yaygınlaşan akıllı telefon, tablet, notebook gibi mobil cihazlarla birlikte sosyal medya kullanımı da her geçen gün artıyor. Yeni yeni uygulamalar çıkıyor. Sadece telefonlar, televizyonlar değil, buzdolabından fırına, kombiden klimaya kadar tüm cihazlar ‘akıllanıyor’. Yakında nesnelerin interneti saracak dört bir yanımızı. Tüm bu sistemlerin akıllı davranabilmeleri için de “kişisel bilgiler” gerekiyor! Bütün bu bilgilerin veri büyüklükleri de (big data) arttıkça artıyor. Terabayt, petabayt, eksabayt derken zettabayt ve yottabayt’a dayanınca da buluta taşınıyorlar.

‘Arttırılmış gerçeklik’le birlikte ‘yok edilmiş özel yaşam’lar gündeme geliyor. ‘Yapay zeka’lar, ‘insani kişilik hakları’nı hiçe sayıyorlar.

Önümüzdeki dönemin en önemli konusu kuşkusuz “veri güvenliği” ve “kişisel bilgilerin gizliliğinin korunması” olacak.

İşte teknoloji devleri arasındaki kıyasıya rekabet de artık doğal olarak ‘etik değerler’ üzerinde yoğunlaşıyor. Kullanıcı bilgilerinin gizliliğinin korunması ya da hiç çekinmeden kullanılması tartışılıyor.

Türkiye’de meseleyi yanlış anlamak, çarpıtmak ya da ‘kılıf uydurmak’: Kişisel Verilerin Korunması Kanun Tasarısı üzerine…

TBMM Genel Kurulu’nda muhalefetin ‘fişleme’ düzenlemesi olarak nitelendirdiği ve bu hafta sonu yasalaşması beklenen Kişisel Verilerin Korunması Kanun Tasarısı ise tam bir felaket!

Tasarı, kişinin nüfus cüzdanı, kredi kartı, sürücü belgesi, lisansı, diploması, sertifikaları gibi her türlü yazılı görsel belgeler; el haritası, göz haritası, kan grubu, parmak izi gibi biyolojik bilgileri; mesleği, kariyeri, emeklilik bilgileri, yaşı, çocuk sayısı medeni durumu, akrabalık ilişkileri, gibi sosyal ve hukuki statüsü; kişinin kendisine ait olan kültürel değerleri mezhebi, dini gibi her türlü bilgiyi ‘veri’ kabul ediyor.

Tasarıyla kişisel verilerin millî savunma, millî güvenlik, kamu güvenliği, kamu düzeni veya ekonomik güvenlik sağlamaya yönelik önleyici, koruyucu ve istihbari faaliyetler kapsamında işlenmesi mümkün oluyor. Tasarıda, açıkça kurum ismi belirtilmese de ‘MİT, Emniyet, Jandarmanın ‘fişleme’ yapmasının önü açılıyor yorumları dikkat çekiyor.

Kişiler, kişisel verilerinin silinmesini, yok edilmesini veya anonim hale getirilmesini talep edebilecek. Kişisel verilerin üçüncü kişilere veya yurt dışına aktarılmasında bazı istisnai haller dışında ilgilinin açık rızası aranacak. Başbakanlığa bağlı Kişisel Verileri Koruma Kurumu kurulacak. Kurum’un karar organı olan kurul, dördü Bakanlar Kurulu; üçü Cumhurbaşkanı tarafından seçilecek yedi üyeden oluşacak. Bireyler taleplerini veri sorumlusuna başvuru veya Kişisel Verileri Koruma Kurulu’na şikayet yoluyla bildirebilecek. Düzenlemelere aykırılık halinde, 5 bin TL’den 1 milyon TL’ye kadar idari para cezası uygulanacak.

ABD’den müttefik ülkelerin vatandaşlarına ait kişisel verilere koruma

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama müttefik ülkelerin vatandaşlarına ait kişisel verilerin korunmasını öngören yasayı onayladı. Washington, bu sayede ortaklarıyla aşınan güveni yeniden tesis etmeyi hedefliyor. Amerikan istihbaratının geçtiğimiz yıllarda, bazı Avrupalı ülkelerin liderleri ve vatandaşlarını dinlediği ortaya çıkmıştı.

FBI ile Apple arasındaki giderek büyüyen restleşmeyi tüm dünya dikkatle izliyor

Teknoloji devi Apple ve ABD'nin Federal Soruşturma Bürosu'nun (FBI) arasında yaşanan "şifre kırma talimatı" gerginliği büyüyor.

Apple, FBI'ın IŞİD ile ilgili bilgilerin bulunduğu iddia edilen bir telefonun şifresinin çözülmesi talebini, dünyadaki tüm iPhone kullanıcılarının gizlilik haklarını riske edeceğini söyleyerek reddetmişti.

"FBI bizden iPhone için bir arka kapı açılmasını istedi" diyen Apple CEO'su Tim Cook, Federal Büro'nun söz konusu telefon için yeni bir işletim sistemi geliştirilmesini talep ettiğini açıkladı. Cook, söz konusu sistemin Apple ürünlerinde değil online ortamda kurulacağını, bu durumun da hackerlar tarafından suistamal edilebileceğini söyledi. Apple CEO'su dünyadaki tüm iPhone kullanıcılarının gizlilik haklarını riske edeceğini söyleyerek FBI'ın talebini reddetti.

Cook ayrıca, FBI'ın bu arka kapıyı sadece söz konusu telefon için kullanacağını söylese de bunun bir garantisinin olmadığını belirtti. FBI ise Faruk'un telefonunda muhtemel saldırıların planlarının ya da kritik fotoğrafların yer aldığı ihtimaliyle şifrenin kırılmasının hayati olduğunu açıkladı.

Google, Facebook ve Twitter gibi diğer büyük teknoloji firmaları da Apple’a destek veriyorlar.

DEVAM EDECEK…