Hukuk Devleti ve Yurttaş Hakları’nın Temeli 800 Yıl Önce Bugün Atılmıştı

Temel hak ve özgürlüklerin yasal güvenceye kavuşmasında yeni bir çağ açan ve çağdaş hukuk sisteminin başlangıcı sayılan Magna Carta (Büyük Özgürlükler Fermanı) 1215 yılında bugün İngiltere’de imzalanmıştı. M...

Magna Carta İngiltere’de 800 yıl önce bugün imzalandı. Demokrasi tarihinin kilometre taşı kabul edilen siyasal metin ve büyük sözleşme, Kral’ın yetkilerini Tanrı’dan aldığı düşüncesini ortadan kaldırmıştı.

15 Haziran 1215 tarihinde İngiltere Kralı John, egemenliğine başkaldıran soyluların baskısına boyun eğdi ve Runnymede çayırlarında Magna Carta'nın altına imzasını attı.

"Magna Carta Libertatum" (Büyük Özgürlük Fermanı) bir barış sözleşmesiydi. Uzlaşma metni uzun süre yürürlükte kalmadı ancak etkileri yüzyıllar boyunca sürdü. Magna Carta ile Kral'ın yetkilerini Tanrı'dan aldığı düşüncesi sona erdi; Kral'ın soylular ve daha sonra halk içinde bir çıkar dengesi kurma yükümlülüğü taşıdığı fikri benimsendi.

Magna Carta kendinden sonra gelen birçok belgeye de örnek teşkil etti. ABD Anayasası, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve Avrupa İnsan Hakları Konvansiyonu da bunlar arasında.

Magna Carta'nın orijinalinden tüm dünyada sadece 4 kopya bulunuyor.

Her ne kadar Magna Carta modern demokrasinin ve Anglosakson hukuk sisteminin kurucu metinleri arasında sayılsa da Büyük Britanya'nın yazılı bir anayasası bulunmuyor. İsrail ve Yeni Zelanda da anayasası olmayan ülkeler arasında. İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda'dan oluşan Birleşik Krallık; tarihi konvansiyonlar, parlamento yasaları, Avrupa Birliği benzeri sözleşmeler gibi çeşitli metinler temelinde yazılı olmayan bir anayasa ile yönetiliyor.

Magna Carta'nın 63 maddesinden İngiltere ve Galler'de bugün sadece üçü hâlâ yürürlükte: Adil yargılanma hakkı, kilisenin serbestliği ve Londra Kenti'nin tarihi özgürlükleri… Buna rağmen Magna Carta, tarihçilere göre bağımsızlık ve özgürlük hakları gibi birçok konuda önemini koruyor.

800. YILI KUTLANDI

İngiltere Başbakanı David Cameron ve Kraliçe 2. Elizabeth'in katıldığı tören, Magna Carta'nın imzalandığı başkent Londra'nın batısındaki Surrey kontluğundaki Runnymede çayırında yapıldı. Törene konuşmacı olarak katılan Başbakan Cameron, 800 yıl önce imzalanan bu yasanın modern demokrasiye atılan ilk adım olduğunu belirtti.

David Cameron, Magna Carta Yasaları'nın, hükümet ve yönetim şekli arasındaki güç dengesinin sonsuza kadar değiştiğini vurguladı. Cameron, yasaların imzalandığı günden bu yana dünya çapında birçok ülkeyi ve jenerasyonu etkilediğini belirterek, "Onlar tarihe baktılar ve bu fermanın adalet ve özgürlük konuları üzerine dünyayı nasıl şekillendirdiğini gördüler." şeklinde konuştu.

MAGNA CARTA İLK KEZ İNGİLTERE DIŞINA ÇIKTI

Orijinal kopyaları Londra’da bulunan ve bugüne kadar İngiltere dışına çıkarılmayan Magna Carta, 6 ay boyunca Kanada'nın dört ayrı kentinde sergilenecek. Tarihi belgeler, Kanada'nın başkenti Ottawa'daki Tarih Müzesi'nde sergilenmeye başlandı.

İmzalandığı 1215 yılından bu yana İngiltere dışına çıkarılmayan tarihi belgeler, 29 Aralık'a kadar dört ayrı Kanada kentinde daha sergilenecek.