Medya

Sosyal Medya Kullanımı Raporu

BaÅŸlangıcından 2018 yılına kadar hızlı bir yayılma ivmesi yakalayan sosyal medyanın büyümesi, 2018 yılında ilk kez hız kesti ve hatta durgunluk dönemine girdi. Bu rapor, tüketicilerin sosyal medyaya yönelik tutumlarını ve sosyal medya kullanımının nasıl geliÅŸmeye devam edeceÄ...

Sosyal Medya Kullanımı Raporu (30 Aralık 2018)

 

Başlangıcından 2018 yılına kadar hızlı bir yayılma ivmesi yakalayan sosyal medyanın büyümesi, 2018 yılında ilk kez hız kesti ve hatta durgunluk dönemine girdi.

Bu rapor, tüketicilerin sosyal medyaya yönelik tutumlarını ve sosyal medya kullanımının nasıl gelişmeye devam edeceğini ortaya çıkarmayı amaçlıyor.

Rapora göre, sosyal medya kullanımı, toplam mobil veri trafiÄŸinin yüzde 10’unu oluÅŸturuyor ve önümüzdeki 6 yıl boyunca yıllık yüzde 31 oranında büyümesi beklenmektedir.

Ericsson tarafından, Eylül 2018’de ABD ve Ä°ngiltere’de online gerçekleÅŸtirilen Sosyal Medya Hareketleri AraÅŸtırması’na 2600 akıllı telefon kullanıcısı katıldı. Ankete katılanlar 16 ile 65 yaÅŸları arasındaydı ve ankette dile getirdikleri görüşler, bu pazarlardan 100 milyon ileri düzey akıllı telefon kullanıcısını temsil ediyor.

Çevrimiçi ankete ek olarak, ConsumerLab‘ın analitik platformundan elde edilen veriler kullanıldı ve Brezilya, Japonya, Ä°sveç, ABD ve Ä°ngiltere’de yüz yüze görüşmeler yapıldı. App Annie‘den gelen veriler de bu rapor için kullanılmıştır. App Annie’nin akıllı telefon veri tüketimi ve kullanımı hakkındaki Android verileri, ek özel veri kümeleriyle birlikte gerçek dünyadaki büyük kullanıcılardan oluÅŸan bir veritabanından türetilmiÅŸtir.

Facebook, Twitter ya da WhatsApp gibi sosyal medya hizmetlerinde vakit geçirmek, modern yaşamın ayrılmaz bir parçası haline geldi. Tüketiciler bu hizmetleri özel anları paylaşmak, arkadaşları ve aileleriyle iletişim halinde olmak, topluluklara katılmak, video izlemek, haberleri okumak ve hatta işletmelerle etkileşimde bulunmak için kullanıyor. Artık sosyal medya olmayan bir yaşamı hayal etmek zor görünüyor.

SOSYAL MEDYA HENÃœZ ZÄ°RVEYE ULAÅžMADI

Son zamanlarda gizlilikle ilgili skandallar, olumsuzluk ve eleÅŸtirilere yol açmış olsa da, veriler sosyal medya hizmetlerinin henüz zirveden çok uzak olduÄŸunu gösteriyor. Sosyal medya hizmetleri, kullanıcıların ve bu kullanıcıların harcadıkları ortalama sürenin arttığına tanık oluyorlar. Åžu anda 3 milyardan fazla kiÅŸi düzenli olarak en az bir sosyal medya hizmetine eriÅŸmektedir. Global olarak, 2014 ile 2018 arasında, sosyal medya uygulamalarına harcanan ortalama süre, 2014’te günde 30 dakika iken 2018’de 47’ye yükseldi.

SOSYAL MEDYA, Ä°VMESÄ° YAVAÅžLAMIÅž DA OLSA BÃœYÃœMEYE DEVAM EDÄ°YOR

Sosyal medya hizmetleri, dünya çapında 3 milyardan fazla kiÅŸi tarafından kullanılıyor ve yeni kullanıcılar zaten geniÅŸ kullanıcı tabanlarına sürekli olarak ekleniyor. Facebook, Instagram ve WhatsApp’ı içeren Facebook Inc. hizmetleri, 2014 yılında 1.3 milyar aylık tekil aktif kullanıcıdan 2018’de 2.5 milyara çıkmıştır. Benzer büyüme oranları diÄŸer sosyal medya hizmetlerinde de görülebilir.

Sosyal medya, küçülme belirtileri olmadan, tüketiciler için ana çevrimiçi aktivitedir. ABD ve Ä°ngiltere’de görüşülen sosyal medya kullanıcılarının yüzde 60’ına yakın bir kısmı, en az haftada bir sosyal medya anlık mesajlaÅŸma özellikleri kullanmaktadır. Neredeyse yarısı yayınlarında buldukları haberleri okuyorlar.

Neredeyse yüzde 20’si ise, sosyal medya platformlarında sesli ya da görüntülü görüşmeler yapıyor ve her hafta ürün ve hizmetlerle ilgili bilgi edinmek için yüzde 30’luk bir arama yapıyor. Tüketiciler artık neredeyse tam bir internet deneyimi yaÅŸayabiliyorlar ve aslında dörtte biri internet üzerinde istedikleri her ÅŸeyi sadece en sevdikleri sosyal medya platformunu kullanarak yapabiliyorlar.

FACEBOOK KAN KAYBEDÄ°YOR

Facebook şu anda 2 milyar aylık aktif kullanıcısıyla en popüler sosyal medya markası olmayı sürdürüyor. Ancak, kullanıcı tabanı ve sitede geçirilen süre, şu anda bazı ülkelerde hızla azalıyor.
Son veriler, Facebook’un kullanıcı tabanının ve kullanıcılar tarafından harcanan zamanın, bazı ülkelerde büyümenin yavaÅŸlamasına ya da hatta azalmasına neden olduÄŸunu gösterirken, diÄŸer yandan da sosyal medya hizmetleri de hız kazanıyor.

SOSYAL MEDYA MARKALARININ HIZLI YÜKSELİŞ VE DÜŞÜŞLERİ

10 yıllık süreçte sosyal medya büyük ölçüde deÄŸiÅŸti. MySpace’deki sevimli kiÅŸisel bloglar ve FaceMash’teki üniversite öğrencilerinin fotoÄŸrafları milyarlarca Facebook kullanıcısını kapsayacak ÅŸekilde geliÅŸti. Ayrıca LinkedIn gibi iÅŸ ve istihdam ile ilgili hizmetlere de yayıldı. Sosyal aÄŸlar, zorlu rekabetle karşı karşıyadır ve hızlı bir ÅŸekilde iliÅŸkilerini kaybedebilir.

KISA ÖMÜRLÜ SOSYAL MARKALAR

2008’in en popüler 10 sosyal medya platformundan 5 tanesi artık mevcut deÄŸil (Windows Live Spaces, Yahoo! GeoCities, Orkut, Baidu Space, Friendster) ve bunlardan sadece 2 tanesi (Facebook ve Flickr) en popüler 10 sosyal aÄŸ içerisinde yer alıyor.

2008’in en popüler 10 sosyal medya platformundan 5 tanesi artık yok ve sadece 2 tanesi 2018’de en popüler 10 arasında yer alıyor.

Orkut, MySpace, Foursquare, Google+ Vine, Picasa ve FriendFeed sosyal ağlara ve kullanıcılarına veda etmek zorunda kaldılar.

2018’den itibaren daha fazla deÄŸiÅŸiklik bekleniyor ve sosyal medya kullanıcılarının yüzde 20’sinden fazlası, 5 yıl içinde bugün kullandıkları sosyal medya hizmetlerini farklı kullanacaklarına inanıyor.

AÅžINMIÅž TÃœKETÄ°CÄ° GÃœVENÄ°

Sorunlar, sosyal medyanın genel kullanımını çok da etkilemiyor.

Sosyal medya, ana akım haline gelen ve büyük miktarda internet kullanıcısına ulaÅŸan tüketicileri çeÅŸitli sorunlara maruz bırakmıştır. Son zamanlarda, Cambridge Analytica davası ve diÄŸer gizlilik ihlalleri, müdahaleci reklamlar, internet bağımlılığı, oltalama (phishing) ve hatta siber zorbalık bu sorunların en belirginleridir. Sosyal medyadan önce, bu sorunlar internet kullanıcılarını çok daha az etkiliyordu. Ä°ngiltere’de ve ABD’de görüşülen tüketicilerin dörtte biri, sosyal medyada bu tür sorunları yaÅŸadıklarını iddia etmiÅŸ ve üçte birinden fazlası da bunları yaÅŸayan birini ÅŸahsen tanıyordu. Dahası, yaygın medyanın kapsamı, yüzde 60’ın üzerinde haber sitelerinde sosyal medya meseleleriyle ilgili makaleler okuyarak ve televizyonda gördüğü yüzde 40’ın üzerinde bir oranla farkındalık yaratmıştır.

Bu konular tüketici güvenini olumsuz yönde etkiledi. Yüzde 20’den azı, kiÅŸisel bilgileriyle sosyal medya hizmetlerine güveniyor ve yüzde 60’ı sosyal medya hizmetlerinin kiÅŸisel bilgilerini nasıl kullandıklarına dair endiÅŸelerini dile getiriyor. Ancak, bu sorunların en azından küresel düzeyde kullanımı azaltmadığı görülmektedir. Tüketicilerin yüzde 30’u bu konulardan biri nedeniyle sosyal medya kullanımlarını azalttığını iddia etseler de, bunların üçte birinden fazlası da kısa bir süre önceki kullanım düzeylerine geri döndüklerini söyledi.

HIZLA YAYILAN SAHTE HABERLER DE SOSYAL MEDYAYA OLAN GÃœVENÄ° AZALTIYOR

Bu sorunların üstüne bir de ‘sahte haber’ (fake news) olgusu geldi. ‘PaylaÅŸma’ ve ‘beÄŸenme’ butonları gibi sosyal medya araçlarından yararlanılarak, yanlış bilgilendirme (dezenformasyon) her zamankinden daha hızlı yayıldı. ABD ve Ä°ngiltere’de görüşülen tüketicilerin yüzde 50’sinden fazlası, daha sonra sahte olduklarını düşündükleri sosyal medya haberlerini okuduÄŸunu ve daha sonra 4’te birinin yayınladıkları makaleleri sahte haber olduÄŸunu kabul ettiler.

Neredeyse yüzde 70’i sosyal medya ÅŸirketlerinin platformlarında sahte içerik bulunmadığından emin olmaları gerektiÄŸini düşünüyor ve yarısından fazlası sosyal medyayı sahte haberlerden yasal olarak sorumlu tutmayı düşünüyor.

Beşte üçü sosyal medya şirketlerinin içeriği incelemek için insanları işe almaları gerektiğini söylüyor ve yüzde 40’ı da bunu yapmak için yapay zeka kullanılması gerektiğini düşünüyor.

Büyük ölçüde de, online reklam gelirlerini artırmak için yanlış yönlendirme olarak karşımıza çıkıyorlar. Sahte haberler, sosyal medya platformlarında bulunan bilgilere yüzde 20’sini kapsadığı için sosyal medyanın reklamcılık iÅŸ modeline karşı büyük bir tehdit oluÅŸturuyor. Sosyal medya, bazı mobil veri planlarında ücretsiz olarak yer almaktadır ve bu veri planlarını kullanan pek çok kiÅŸi için, sosyal medya sadece kendi haber ve bilgi kaynağıdır. Bu sadece sosyal medyanın iÅŸ modeline zarar vermekle kalmayıp, aynı zamanda bir bütün olarak demokrasi ve topluma da zarar veriyor.

TÜKETİCİLER, SOSYAL MEDYA ŞİRKETLERİNİN SAHTE HABERLERİ ÖNLEMESİ GEREKTİĞİNİ DÜŞÜNÜYOR

Sosyal medya şirketleri artık sadece sahte haberlere karşı uyanıp, özel önlemler alıyor. Tüketiciler de, sosyal medya şirketlerinin harekete geçmesini bekliyor. Üçte ikisi, sosyal medya şirketlerinin platformlarında sahte içerik bulunmadığından emin olmaları gerektiğini söylüyor. Yarıdan fazlası ise sosyal medya şirketlerinin platformlarda sahte haberler ve yanlış bilgilendirmelerden yasal olarak sorumlu olması gerektiğini düşünüyorlar. Tüketiciler yayıncı rolünü geri istiyor. Beşte üçü, sosyal medya hizmetlerinin sahte bilgi yayılmadığından emin olmak için kullanıcıları platformlarındaki içeriği incelemek için işe almaları gerektiğini söylüyor. Yüzde kırk, yapay zekanın bunu yapması gerektiğini düşünürken, yarısı sosyal medya hizmetlerinin yalnızca doğrulanmış gerçek isimleri olan kullanıcıları barındırması gerektiğine inanıyor.

SOSYAL MEDYA BAÄžIMLILIÄžI ve TACÄ°ZÄ°

Sosyal medya olumsuz bir nitelemeye dönüşüyor. ABD ve Ä°ngiltere’de görüşülen tüketicilerin yüzde 30’u, meslektaÅŸları tarafından sorulduÄŸunda sosyal medyada ne kadar zaman harcadıklarını söylemeyi reddediyor ve 10 kiÅŸiden yaklaşık 7’si arkadaÅŸlarının da aynı ÅŸeyi yaptığını düşünüyor. Sosyal medya kullanımı artmaya devam etse de, kullanıcılar baÅŸkalarının ne kadar zaman harcadıklarını bilmelerini istemiyorlar. 10 kiÅŸiden 4’ü, sosyal medyayı aşırı kullanan insanları baÅŸkaları tarafından göz ardı ediyor. Yüzde 70’inin sosyal medyayı çok fazla kullandığını düşünmek saÄŸlıklı deÄŸildir.

Sosyal medyadaki 10 kiÅŸiden 4’ü baÅŸkaları tarafından aÅŸağıya çekiliyor ve yüzde 70’i de sosyal medyayı çok fazla kullanmanın saÄŸlıklı olmadığını düşünüyor.

SOSYAL MEDYANIN GELECEĞİ

Sosyal medya hizmetlerinin şu anda bu olumsuz damgalamanın üstesinden gelmesi, sahte haberler gibi sorunları ele alması ve iş modellerini ve politikalarını çevrimiçi gizlilik için artan taleplere uyacak şekilde geliştirmeleri gerekiyor. Son 10 yılda gösterdiği gibi, sosyal medya hizmetleri kısa yaşam döngülerine sahip olabilir ve günümüzde ana akım olan bir hizmet artık yakın gelecekte bulunmayabilir.

SOSYAL MEDYA ZAMAN İÇERİSİNDE İŞLEVİNİ YİTİRİR Mİ?

Tüketiciler davranışlarını hızla deÄŸiÅŸtiriyorlar. Sosyal medya okur-yazarlığı geliÅŸiyor, kullanıcılar bilinçleniyorlar. Daha az kiÅŸisel bilgi paylaşıyor, gizlilik ayarlarını güncelliyor ve sosyal medyada okuduÄŸu bilgilerin doÄŸruluÄŸunu sorguluyorlar. Bunun da ötesinde, çoÄŸu müdahaleci reklamlar, kimlik avı, sahte profiller ve sahte haberler gibi konuları biliyor ya da aÅŸinadır. Neredeyse yüzde 10, sosyal medyayı ÅŸu andan itibaren 5 yıl kullanmayacaklarına inanıyor; yüzde 20’si ise sosyal medya hizmetlerinin nasıl deÄŸiÅŸebileceÄŸini vurgulayan farklı bir sosyal medya platformu kullanacaklarını düşünüyor. Buna ek olarak, her 5 kiÅŸiden biri de, 5 yıl içinde sosyal medyadan daha fazla haber alacağını ve yüzde 60’ın üzerinde sosyal medya kullanımının artacağına inanıyor.

Sosyal ağların son zamanlardaki en büyük kaygıları, kullanıcıların sosyal medyayı hayatlarının bir parçası olmaktan çıkartmaları olasılığıdır. Dolayısıyla sosyal medya şirketleri, yitirilen ‘güveni’ tamamen geri getiremeseler bile, kullanıcıların ilgisini çekmek ve ‘bağımlıklarını’ sürdürebilmek için yeni özellikler bulmaya devam edeceklerdir.

KAMÄ°L ERYAZAR

Türkiye’de ve Dünyada Sosyal Medya Raporu