Teknoloji devlerinin ‘veri savaşı’na başladığı dijital devrimin yeni evresinde insan yaşamı da kod’lanıyor!

KAMİL ERYAZAR Teknoloji devleri arasındaki kıyasıya rekabet de artık doğal olarak ‘etik değerler’ üzerinde yoğunlaşıyor. Kullanıcı bilgilerinin gizliliğinin korunması ya da hiç çekinmeden kullanılması tartışılıyor. Dünya ve yaşam artık &lsquo...

KAMİL ERYAZAR

Teknoloji devleri arasındaki kıyasıya rekabet de artık doğal olarak ‘etik değerler’ üzerinde yoğunlaşıyor. Kullanıcı bilgilerinin gizliliğinin korunması ya da hiç çekinmeden kullanılması tartışılıyor.

Dünya ve yaşam artık ‘kod’lardan oluşuyor. İnsan hayatındaki her şey kod’lanarak yazılıyor. İnsanların araçları kontrol etmeleri gerekirken, araçlar insanları kontrol etmeye ve yönlendirmeye başladılar. Böylece insanlar, geliştirdikleri teknolojinin esiri oldular.

Tencere dibin kara, seninki benden kara!

Apple’ın CEO’su Tim Cook, Facebook ve Google’ı kullanıcılarının kişisel bilgilerinin gizliliğine saygı göstermemek hatta ticari amaçlarla gayri ahlaki olarak istismar etmekle suçluyor.

Cook, Facebook ve Google’ın bir süredir kullanıcı verileri üzerinden reklam alma politikasını, “Diğer şirketlerin aksine, biz Apple’da kullanıcılarımızın güvenliğini ve gizliliğini ticaret malzemesi yapmayı reddediyoruz” sözleriyle firma ismi vermeden eleştirdi. “Bunu biz de yapabilirdik, ancak gizliliğin insanların en doğal hakkı olduğuna inanıyoruz” diyen Cook, Silikon Vadisi’nin en başarılı ve tanınmış şirketlerinin iş modellerini bu politika üzerine kurduğunu; kullanıcıları ile ilgili bulabildikleri her bilgiyi paraya çevirebilmek için çaba harcadıklarını ancak Apple’ın aynı yolu izlemeyeceğini belirtti.

‘Google Photos aslında hiç de masum değil!’

Cook’a göre, sözde ücretsiz olan bu uygulamalar aslında hiç de öyle değil, aksine bedelleri hayli yüksek. Tüketiciler bedava uygulamaları tercih ettikleri sürece bu firmalar onların e-mail adreslerini, arama tarihçelerini hatta çocuklarının fotoğraflarını almakta hiçbir sorun görmüyor.

Cook ayrıca, Photos servisini eleştirdiği Google'un, "ince örtülü" bu yeni fotoğraf hizmetiyle reklamın etkinliğini artırmak için aile resimlerini analiz ettiğinin belirtildiğini dile getirdi.

Apple olarak insanların temel mahremiyet hakkına sahip olduklarına inandıklarını belirten Cook, anayasanın ve ahlakın bunu gerektirdiğini bildirdi. Cook, ABD eski başkanlarından Abraham Lincoln'un, "Amerika asla dışarıdan yıkılmayacak. Eğer biz duraksayıp, özgürlüklerimizi kaybedersek, yıkılışımız bundan olacak" sözünü de anımsattı.

Apple ürünlerinin edinebildiği en az bilgiyle en iyi hizmeti vermeye odaklandığını söyleyen Cook, kullanıcıların kendi gizlilik ve güvenliklerine karşı hassasiyet göstermelerinin önemine de değindi.

Bu arada Apple’ın, 2014 yılında birçok ünlü yıldızın iCloud hesabının hack’lenerek çıplak fotoğraflarının yayınlanmasının ardından daha sıkı güvenlik önlemleri almak zorunda kaldığını da anımsatalım.

Dijital devrimin yeni evresi: Kod’lanmış yaşam

Akıllı telefon, tablet ve mini notebook’lar ile yaygınlaşan mobil internet kullanımına giyilebilir teknoloji (wearable technology) ürünleri de katılmaya başladı.

Akıllı gözlük, saat, bileklik, kolye, küpe, çorap, gömlek, ayakkabı ve ‘nesnelerin interneti’ küçük ev aletleri gibi giyilebilir teknolojinin ürün çeşitliliği her geçen gün artıyor. Gözlük, saat, bileklik dışında ürünlerin büyük çoğunluğu henüz piyasaya sunulmadı.

Dünyada 2018 yılı sonunda 112 milyon adet giyilebilir teknoloji ürünü, 2015 sonunda ise 50 milyar bağlantılı cihaz sayısına ulaşılması bekleniyor.

Akıllı teknolojiler sardı dört bir yanımızı…

Vücudun hemen her yerini kaplamak üzere geliştirilen giyilebilir teknoloji ürünleri, insanlığın sosyal, kültürel ve fiziki yaşamını da değiştiriyor. Fiyatlarının ucuzlaması ve kullanımlarının basitleşmesiyle yaygınlaşan ürünler, bir yandan hayatı kolaylaştırırken, diğer yandan da insanları ‘robotlaştırıyor’.

Bu ‘akıllı teknoloji’ ürünleri, toplumsal kimliğin ve kültürün merkezi haline gelmeye başlayınca, yaşam biçimleri ve alışkanlıkları da değişiyor. Dünya ve yaşam artık ‘kod’lardan oluşuyor. İnsan hayatındaki her şey kod’lanarak yazılıyor. İnsanların araçları kontrol etmeleri gerekirken, araçlar insanları kontrol etmeye ve yönlendirmeye başladılar. Böylece insanlar, geliştirdikleri teknolojinin esiri oldular. Giyilebilir teknoloji ürünleri ile birlikte dünya dev bir dijital açıkhava gözetimevine dönüşüyor. Üstelik modern çağın insanları para vererek satın aldıkları bu yeni ‘dijital kelepçelerle’ tutsaklığı gönüllü kabul ediyorlar. Özel yaşamın gizliliği ise, insanlık tarihinde özlenen bir nostalji olarak yer almaya başlıyor.

Kullanıcı hakkında birçok veriyi kayıt altına alan giyilebilir mini bilgisayarların (wearable computing) kullanımı yaygınlaştıkça, özel hayatın gizliliği de ortadan kalkacak. Saldırı ve tehditlerle karşılaşılması kaçınılmaz olacak. Bu teknolojiyi geliştiren firmaların, bu süreçte güçlü şifreleme teknolojileri ve kimlik doğrulama yöntemlerine önem vermeleri gerekiyor.

DEVAM EDECEK…

Makalenin önceki bölümünü buradan okuyabilirsiniz.