Türkiye’de sadece yüzde 10-15’lik bir kesim tasarruf yapabiliyor

ING Bank’ın, “Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması”nın 3 yıllık sonuçları açıklandı. İşsizliğin arttığı, gelirin azaldığı bir ekonomik ortamda doğal olarak birikim yapmaya da olanak yok. Toplumun sadece yüzde 10-15 aralığındaki bir kesimi tasarruf yapabiliyor. Bu şanslı grupla ilgili istatistiki bilgiler de aşağıdaki gibi paylaşıldı.

Buna göre, yoksullar iPhone almak gibi özel harcamaları, zenginler çocukları, orta gelirliler ise ev almak için birikim yapıyor.

ING Bank’ın “Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması”nın 3 yıllık sonuçlarına göre, Türkiye’de bilinenin aksine gençler daha fazla tasarruf ediyor. Araştırma, Türkiye’de milli gelire oranı yüzde 15.2’ye düşerek Afrika’nın da altına gerileyen tasarruf açığında okul harcamalarının payının büyük olduğunu gösteriyor.

Türkiye’de tasarruflar 90’lı yıllardan itibaren düşüş eğilimi gösteriyor

Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması’nın 3 yıllık sonuçlarına göre bireylerin tasarruf oranı, 3 yıl içinde yüzde 10-15 aralığında seyrediyor. Sosyo-ekonomik durumuna göre bireylerin tasarruf eğilimlerinin değiştiğini ortaya koyan araştırmada tasarrufun belirleyici sebepleri arasında gelir öne çıkıyor. Gelir seviyesi 3 bin TL ve üzerinde olan bireylerin yüzde 40’ı tasarruf ettiğini belirtirken, düşük gelir grubunda bu oran yüzde 6’da kalıyor. Tasarruf etmeyenlerin öne sürdüğü sebepler arasında da “yeterli gelire sahip olmama” en üst sırada yer alıyor. Tasarruf edenler ise daha çok geleceğe yatırım ve çocukları için tasarruf ettiklerini söylüyorlar.

Bebekli aileler daha fazla tasarruf ederken, çocuklar okula başlayınca bu oran düşüyor

Araştırmaya göre, çocuksuz ailelerin tasarruf oranı yüzde 16.6. Bebekli ailelerin tasarruf oranı yüzde 18.2’ye çıkarken çocukları okula giden ailelerde oran yüzde 10.2’ye düşüyor. Araştırmaya göre yine 18-24 yaş arası gençler yüzde 16.2’lik tasarruf ile en çok tasarruf eden grup.

Bireylerin tasarruf eğilimleri yaşadıkları sosyal yapıya göre de farklılık gösteriyor. Yalnız yaşayan bireyler yüzde 19.8 ile en fazla tasarruf eden grubu oluşturuyor. Ancak gençlerin yüzde 52’si birikimlerini yastık altında tutuyor. 25-34 yaşta oran yüzde 15.8’e düşerken 35-44 ile 45-54 yaş grubunda tasarruf oranı daha da düşüyor. Bu düşüşün nedeni de yine bu yaş grubundakilerin okul çağında çocukları olması. Araştırmanın ilginç sonuçlarından birisi de çalışan kadınlarda tasarruf oranının yüksekliği.

Kadınlar en çok çocukları için tasarruf ettiğini belirtirken erkekler özel harcamaları için tasarruf ediyor. Sabancı Üniversitesi Ekonomi Bölümü Profesörü Alpay Filiztekin, gençlerde daha yüksek çıkan tasarruflar nedeniyle tasarruf politikalarının, eğitim politikalarının ve emek piyasası politikalarının gözden geçirilmesi gerektiğini kaydetti.

Eğitim düzeyi arttıkça yatırım amaçlı tasarruflar artıyor

Araştırmanın önemli göstergelerinden birisi de eğitim düzeyi yükseldikçe tasarruf etme eğiliminin artması. Üniversite mezunlarının yüzde 30.1’i tasarruf ederken bu oran lise mezunlarında 16.8, ilköğretim ve altı eğitime sahip olanlarda ise yüzde 7.8’e düşüyor. Yani eğitim düzeyi arttıkça, her bir kademede tasarruf edenlerin oranı ikiye katlanıyor. Daha eğitimliler arasında yatırım amacıyla tasarruf edenler daha fazla. Lise ve üstü eğitim alanların üçte birinden fazlası yatırım amacıyla tasarruf ettiğini belirtiyor.

Birikimin Yüzde 35’i Yastık Altına

Tasarruf edenlerin yüzde 46’sı mevduat ürünlerini tercih ediyor. Yüzde 35.7’si ise tasarruflarını yastık altı tabir edilen altın, para veya değerli taşla değerlendiriyor. Bireysel emeklilik sisteminin tercih edilme oranı yüzde 15.6, hisse senedi, tahvil ve fonları kullananların oranı yüzde 12, gayrimenkule yatıranların oranı da yüzde 9.9 olarak bulundu.

En dikkat çekici sonuç, bireylerin yüzde 45’inin tasarruflarının en azından bir kısmını finansal sistem dışı araçlarda saklaması. Esnafın yüzde 40.4’ünün tasarruflarını saklamak için sistem içi araçlar yerine yastık altını tercih etmesi bir diğer dikkat çeken veri olarak görünüyor.

ING Bank Bireysel Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Barbaros Uygun, bankanın lokomotif tasarruf ürünü Turuncu Hesap ile yaklaşık 5 yılda 1.3 milyon müşteriye ulaştıklarını belirtti.

Yoksulun Hayali iPhone

Yoksullar iPhone almak gibi özel harcamaları, zenginler çocukları, orta gelirliler ise ev almak için birikim yapıyor.