Toplum

Türkiye’nin ilçelere göre toplumsal cinsiyet eşitliği raporu

Toplumsal cinsiyet eşitsizliğine yol açan etkenlerle mücadele etmek için kurulmuş olan Yanındayız Derneği, Kanada Büyükelçiliği ve İstanbul Üniversitesi işbirliğiyle, Türkiye’de ilk kez ilçe bazında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Endeksi hazırlandı....

“Politik katılım ve karar alma”, “Eğitim”, “Ekonomik yaşam ve kaynaklara erişim” ile “Sağlık ve spor” olmak üzere dört ana kategoride, 27 alt göstergeden oluşan endeksin sonuçları Türkçe ve İngilizce olarak hem rapor hem de interaktif bir harita ile ortaya konuldu.

Endeksin zirvesinde İzmir’in Karşıyaka ilçesi yer alırken, en düşük puanı ise Şanlıurfa’nın Suriye sınırındaki Akçakale ilçesi aldı.

Her yıl güncellenmesi planlanan endeksle Türkiye’de 81 ilden nüfusu 100 bini geçen 234 ilçe düzeyinde toplumsal cinsiyet eşitliği röntgeni çekildi. Yapılan çalışmadan elde edilen veriler; son dönemde erkeklerle karşılaştırıldığında kadınların sosyal haklardan ve fırsatlardan eşit bir biçimde yararlanamadığını ortaya koydu.

Politik katılım ve karar alma ile ekonomik yaşam ve kaynaklara erişim açısından büyük eşitsizlik var

Endeks sonuçlarına genel olarak bakıldığında, eğitim ile sağlık ve spor kategorilerinde ilçelerin büyük kısmının değerlerinin en yüksek puan olan 1’e yaklaştığı, ancak politik katılım ve karar alma ile ekonomik yaşam ve kaynaklara erişim açısından değerlendirildiğinde en iyi durumdaki ilçelerin bile eşitlikten uzak olduğu görüldü.

Doğu – Batı Farkı

Araştırma, kadınların güçlenmesinin Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde artış kaydettiğini, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ise cinsiyet eşitliği ve kadınların güçlenmesinde sorunlar yaşandığını ortaya koydu.

Endekse göre, İzmir’de Karşıyaka, Çukurova (Adana), Konyaaltı (Antalya), Yenişehir (Mersin) ve Beşiktaş (İstanbul) endeksin üst sıralarında bulunuyor. Endeks sonucuna genel olarak bakıldığında, eğitim ile sağlık ve spor kategorilerinde ilçelerin büyük kısmının skor değerleri en yüksek puan olan 1’e yaklaşırken, politik katılım ve karar alma ile ekonomik yaşam ve kaynaklara erişim açısından değerlendirildiğinde en iyi durumdaki ilçelerin bile eşitlikten uzak olduğu görülüyor.

Çanakkale en üst sıralarda yer aldı

İzmir’den Karşıyaka, İstanbul’dan Kadıköy ve Bakırköy, Çanakkale’den Merkez ve Ankara’dan Çankaya ilçeleri toplumsal cinsiyet eşitliğinin en yüksek olduğu ilk 5 ilçe olarak endeksin üst sıralarında yer aldı.

Genel endeks sıralamasında ilk on sırada İstanbul’dan 5, İzmir’den 3, Çanakkale ve Ankara’dan birer ilçe yer aldı.

Politik katılım ve karar alma boyutunda Kadıköy, Karşıyaka, Bakırköy, Beylikdüzü ve Çanakkale Merkez, eğitim boyutunda Beşiktaş, Bornova, Bahçelievler, Karşıyaka ve Menteşe (Muğla); ekonomik yaşam ve kaynaklara erişim boyutunda Karşıyaka, Çukurova, Konyaaltı (Antalya), Yenişehir (Mersin) ve Beşiktaş; sağlık boyutunda ise Şahinbey (Gaziantep), Yalova Merkez ve Bolu Merkez ilçeleri endeksin üst sıralarında yer aldı.

Eğitim, sağlık, sporda ilçelerin büyük kısmı yüksek puan alırken, politik katılım ve karar alma ile ekonomik yaşam ve kaynaklara erişim açısından iyi durumdaki ilçelerin bile eşitlikten uzak olduğu görülüyor.